تعارض نقل و اضمارتنافی دو احتمال نقل و اضمار در یک کلام را تعارض نقل و اضمار گویند. ۱ - محل جریان تعارض نقل و اضمارتعارض نقل و اضمار، در کلامی اتفاق می‌افتد که در آن هم نقل و هم اضمار احتمال داده می‌شود؛ برای مثال، در سخن خداوند که فرموده «حرّم الربا»؛ برای واژه «ربا» دو احتمال وجود دارد: یک احتمال این است که ربا در معنای لغوی خودش، که «مطلق زیادت» است، استعمال شده باشد و مضاف در تقدیر بوده و در نتیجه، «حرّم الربا» به معنای «حرم اخذ الربا» باشد. احتمال دوم این است که ربا از معنای لغوی‌اش به معنای شرعی نقل شده. و معنای آن «عقد مخصوص متضمن زیادت» باشد که حکم آن حرمت است. ۲ - اقوال اصولیینمیان اصولی‌ها درباره چگونگی رفع تعارض میان نقل و اضمار اختلاف است، ولی بیشتر آنان به تقدم اضمار بر نقل معتقد هستند. [۲]
عزیز برزنجی، عبداللطیف عبدالله، التعارض و الترجیح بین الادلة الشرعیة، ج۲، ص۱۱۱.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۳۴۲، برگرفته از مقاله «تعارض نقل و اضمار». |